25.000 extra plasmadonoren gezocht tegen 2029 om versneld onafhankelijk te worden van buitenland
De vraag naar plasmamedicatie stijgt elk jaar, zowel in België als in het buitenland. Tegelijk is België vandaag maar voor de helft zelfvoorzienend in plasma en dus afhankelijk van buitenlandse invoer. Dat maakt ons kwetsbaar, zeker in huidig internationaal klimaat. Medicatie op basis van plasma wordt onder meer gebruikt voor de behandeling van aandoeningen aan het immuunsysteem, bijvoorbeeld ook na chemotherapie. Om aan die vraag te voldoen worden 25.000 extra plasmadonoren gezocht tegen 2029. Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke “Plasmadonatie redt levens. Dankzij de wetenschappelijke vooruitgang kunnen we met plasma steeds gerichter en effectiever patiënten behandelen. Dat is schitterend. Daarom is het essentieel dat we als samenleving solidair blijven en blijven doneren.”
Het Rode Kruis en de minister doen de oproep in kader van een bezoek aan het donorcentrum in Leuven naar aanleiding van Wereld Donordag vandaag (14 juni).
Vorig jaar kregen ongeveer 25.000 patiënten in België een behandeling met plasmamedicatie. Plasma – het gele bestanddeel van bloed – bevat onder meer immunoglobulines, eiwitten die cruciaal zijn voor de werking van ons afweersysteem. Ze versterken de immuunrespons, remmen ontstekingen af en beschermen tegen infecties. Daardoor zijn ze nuttig bij het behandelen van ziekten van het immuunsysteem en bij ontstekingsziekten.
De medicatie is dus essentieel voor mensen met een verstoord of verzwakt immuunsysteem. Het gaat onder meer om personen met aangeboren immuundeficiënties, maar ook om kankerpatiënten na chemotherapie die tijdelijk geen eigen antistoffen aanmaken. Daarnaast wordt plasma ook ingezet bij personen met ernstige brandwonden of pasgeborenen met ernstige geelzucht.
Stijgende vraag
Het aantal medische aandoeningen waarvoor immunoglobulines worden ingezet, neemt elk jaar toe. In 2010 was in België nog 1.125 kg immunoglobulines nodig. Vandaag is dat meer dan 3.000 kg – een stijging van meer dan 150% in 14 jaar. De verwachting is dat deze trend zich verder doorzet.
Sara Merckx (39) lijdt aan een primaire immuundeficiëntie en krijgt wekelijks immunoglobulines toegediend: “Mijn lichaam maakt geen antilichamen aan. De afgelopen 17 jaar zijn een gigantische zoektocht geweest. Ik ben altijd uitgeput en word heel vaak ziek. Elke infectie loopt uit op een maandenlange strijd. Eind vorig jaar kwam de verlossende diagnose: ik leid aan een primair immuundeficiëntie.”
“Sinds december krijg ik wekelijks immunoglobulines via infuus. Sinds kort kan ik dat ook thuis zelf toedienen. Dat helpt: de laatste weken voel ik verbetering, maar het is afwachten wat mijn eerste bloedonderzoek zegt. Ik zal dit waarschijnlijk mijn hele leven nodig hebben. Dat is een harde realiteit, maar de juiste diagnose biedt hoop.”
Ties (11) lijdt aan een aandoening waardoor hij geen B-cellen aanmaakt en zijn immuunsysteem verstoord is. Hij krijgt sinds zijn twee jaar immunoglobulines en moet om de drie weken naar het ziekenhuis.
25.000 extra plasmadonoren
België is vandaag voor ongeveer 46% zelfvoorzienend. De rest van het plasma of de afgeleide medicatie komt uit landen als de Verenigde Staten, die zelf ook met tekorten kampen. Om die afhankelijkheid te beperken, werkt minister Vandenbroucke aan een systematische opschaling van de Belgische plasmacapaciteit. In de nieuwe tender voor de industrie die plasma verwerkt in immunoglobines - die overlaatst werd goedgekeurd door de ministerraad - is een stimulans voorzien waardoor wie een hoger gewicht (nl. 5,6 gram per liter plasma verwerkt) verwerkt, beter wordt beoordeeld. In 2021 was dat 10 procent, nu weegt het voor 25 procent door. “Een sterke eigen plasma-voorziening stelt ons in staat om mensen te kunnen verzorgen, zonder zorgen. Daarom zetten we in op een sterke, onafhankelijke en duurzame bloedvoorziening door de bloedinstellingen. In moeilijke tijden, moeten we zorg dragen voor elkaar.”
Rode Kruis-Vlaanderen
Rode Kruis-Vlaanderen staat vandaag in voor 67% van de plasmavoorziening in België. In 2024 werden 162.129 plasmadonaties geregistreerd, het hoogste aantal ooit.
“We kozen in 2009 bewust voor een strategische focus op plasma met Rode Kruis-Vlaanderen,” zegt gedelegeerd bestuurder Philippe Vandekerckhove. “In de afgelopen tien jaar verdubbelde het aantal plasmadonaties. We kunnen daarvoor rekenen op een duidelijke opdracht en de steun van de federale overheid.”
Donorcentra
Rode Kruis-Vlaanderen heeft de doelstelling om jaarlijks met 5% te groeien in plasmavoorziening. Een doelstelling die de voorbije jaren telkens werd gehaald. Plasma doneren kan technisch alleen in vaste donorcentra. Daarom schalen we dat netwerk systematisch op: elk jaar openen we twee nieuwe centra om de afstand tot donatie zo klein mogelijk te maken,” aldus Vandekerckhove.
Oproep aan nieuwe donoren
Om zo snel mogelijk zelfvoorzienend te worden, doen minister Vandenbroucke en Rode Kruis-Vlaanderen een gezamenlijke oproep: “Kom plasma doneren. We zoeken tegen 2029 25.000 nieuwe donoren. Jouw gift redt levens.”
Plasma geven, kan om de 14 dagen in een van de vaste donorcentra. Een afspraak maken kan via: https://www.rodekruis.be/wat-kan-jij-doen/geef-bloed-of-plasma/alles-over-plasma/. De volledige afspraak duurt iets meer dan een uur, de afname zelf ongeveer 30 tot 45 minuten.
