Beter helpen dankzij onderzoek

Al meer dan 150 jaar slagen we erin om onszelf telkens opnieuw uit te vinden en te verbeteren. Dit kunnen we enkel door onszelf continu in vraag te stellen. Omdat er wereldwijd weinig onafhankelijk en kwaliteitsvol onderzoek is verricht over onze activiteiten, zetten we zelf sterk in op onderzoek en innovatie. Zo kunnen we steeds beter en efficiënter hulp bieden.

Omdat er wereldwijd weinig onafhankelijk en kwaliteitsvol onderzoek is verricht over onze activiteiten, zetten we zelf sterk in op onderzoek en innovatie. Zo kunnen we steeds beter en efficiënter hulp bieden.

Dr. Philippe Vandekerckhove

Gedelegeerd bestuurder Rode Kruis-Vlaanderen

Bewezen effectieve aanpak

We zijn dagelijks bezig met het onderzoeken en wetenschappelijk onderbouwen van de technieken en praktijken van onze activiteiten. We bouwen dus niet zomaar verder op traditie, intuïtie of goede wil, maar streven naar een bewezen effectieve aanpak bij alles wat we doen.

Onderzoek helpt ons vooruit

  • We willen onze werking kritisch evalueren. We sturen bij waar het kan, ook bij activiteiten die nog weinig onderzocht zijn.
  • We willen zo efficiënt mogelijk helpen. Onze beschikbare middelen willen we optimaal inzetten voor een maximaal resultaat. Zo worden we nog performanter.
  • We willen onze werking constant verbeteren. Innovatieve inzichten passen we meteen toe in de praktijk. Daaraan meewerken is voor onze medewerkers en vrijwilligers extra motiverend.

Vijf belangrijke domeinen

We doen onderzoek voor al onze activiteiten, maar aan vijf onderzoekdomeinen besteden we extra aandacht: in elke van deze domeinen streven wij ernaar om wereldwijd gezien te worden als expert. Gegeven het feit dat Rode Kruis-Vlaanderen andere hulporganisaties zoals het Duitse of het Amerikaanse Rode Kruis nooit kan evenaren qua (schaal)grootte, laat deze strategie ons toe om desondanks toch wereldwijd impact te hebben.

Voor onze bloedactiviteiten doen we vooral research op het vlak van bloedplaatjes en bloed-, plasma- en bloedplaatjesdonoren. Voor onze andere domeinen focussen wij op eerstehulponderricht en hygiënepromotie, en eerstehulpverlening en paraatheid bij rampen.

Rode Kruis-Vlaanderen wordt intussen gezien als de referentie wat betreft evidence-based eerstehulprichtlijnen en wetenschappelijk onderzoek rond bloedplaatjes. Recent startte ook het Third Pillar Research Centre dat wetenschappelijk onderzoek verricht inzake het belang van vrijwilligerswerk en social profit organisaties voor een goedwerkende maatschappij.

Deze verschillende initiatieven, steeds op basis van wetenschappelijk onderzoek, vertaalden zich doorheen de jaren in de slagzin van Rode Kruis-Vlaanderen ‘logisch niet ideologisch’ die naadloos aansluit bij het basisbeginsel van neutraliteit binnen de Rode Kruisbeweging. De meest kwetsbare mensen in binnen- en buitenland worden zo op kwaliteitsvolle en efficiënte wijze geholpen door Rode Kruis-Vlaanderen.

Onze onderzoekscentra

Bij Rode Kruis-Vlaanderen hebben we verschillende onderzoekscentra die elk hun eigen focus en methodiek hebben. We zetten het even op een rijtje.

Centrum voor Evidence-Based Practice

Kwalitatieve hulp bieden vinden we erg belangrijk. Dankzij ons Centrum voor Evidence-Based Practice (CEBaP) kunnen we al onze activiteiten wetenschappelijk onderbouwen. CEBaP focust voornamelijk op vier van de vijf topics van onze onderzoeksstrategie:

  • bloedplaatjes
  • bloed-, plasma- en bloedplaatjesdonoren
  • eerstehulponderricht en hygiënepromotie
  • eerstehulpverlening en paraatheid bij rampen

Wat is Evidence-Based Practice?

Op heel wat praktijkvragen bestaat niet altijd een eenduidig antwoord. Experts en handleidingen geven soms een ander advies. Onderzoek naar het effect van interventies leidde tot de ‘Evidence-Based Practice' methodologie. Dat is een methode om handelingen in de praktijk te onderbouwen met het beste wetenschappelijke bewijsmateriaal dat beschikbaar is. Dat vullen we aan met de expertise van deskundigen en praktijkervaring. We nemen ook de voorkeur en beschikbare middelen van de doelgroep in overweging. Op die manier kunnen we een gefundeerd antwoord formuleren op vragen.

Efficiëntere en effectievere hulpverlening

We passen de principes van Evidence-Based Practice permanent toe binnen onze werking. Zo kunnen we onze hulpverlening optimaliseren en steeds efficiënter en effectiever maken. In ons onderzoek zetten we in op kennisontwikkeling en kennisverspreiding.

Kennis ontwikkelen

Ons Centrum ontwikkelt evidence-based richtlijnen die elke 5 jaar geüpdatet worden. Daarnaast brengen we via ‘systematische reviews’ een overzicht van alle wetenschappelijke studies die relevant zijn om een specifieke vraag te beantwoorden. Als we ergens een tekort aan wetenschappelijke bewijzen identificeren, dan voeren we ook primair onderzoek uit.

Kennis verspreiden

We verspreiden onze kennis zowel op nationaal als internationaal vlak door middel van publicaties in vakbladen, deelname aan congressen en presentaties op meetings en evenementen. Daarnaast hebben we een e-learning module ontwikkeld en geven we jaarlijks een workshop “Evidence-Based Practice” om medewerkers van verschillende diensten van Rode Kruis-Vlaanderen kritisch te leren omgaan met informatie en de basisprincipes van Evidence-Based Practice bij te brengen. Deze e-learning is ook voor het brede publiek beschikbaar en vind je hier.

Kernwaarden van ons Centrum

Met ons Centrum voor Evidence-Based Practice willen we de beleidsvoering van Rode Kruis-Vlaanderen ondersteunen. We willen een brug slaan tussen wetenschap en praktijk, met oog voor de belangen van de doelgroep. We informeren altijd objectief en transparant over ons onderzoek. De methodologische standaarden die we opstelden om evidence-based richtlijnen en systematische reviews te ontwikkelen, zijn gebaseerd op de bestaande standaarden van de Cochrane organisatie en het AGREE II-instrument.

Lees meer over ons Centrum

Transfusion Research Center

Overal in Vlaanderen en Brussel zamelen we bloed in en bevoorraden we ziekenhuizen met veilige bloedproducten. We streven daarbij naar een optimale dienstverlening. Dit kunnen we garanderen door onderzoek te doen naar onder andere bewaring, kwaliteit, verwerking en veiligheid van bloedproducten. Hiervoor kijken we met een kritische en onafhankelijke blik naar de wetenschappelijke dilemma’s in de transfusiegeneeskunde. Mede dankzij ons onderzoek kunnen we patiënten nog beter helpen.

Onderzoek naar bloedproducten

Ons Transfusion Research Center (TReC) onderzoekt biologische, biochemische en biomedische vragen over de afname, bereiding, bewaring, werking en kwaliteit van bloedproducten. Hiervoor zijn wij uitgerust met een gloednieuw modern laboratorium dat op moleculair niveau bloedcellen en –eiwitten kan onderzoeken. De onderzoeksresultaten publiceren we in gezaghebbende internationale tijdschriften. Ons translationeel wetenschappelijk onderzoek draagt bij tot het verbeteren van transfusiegeneeskunde. 

TReC focust voornamelijk op de pijler 'bloedplaatjes' van onze onderzoeksstrategie. Waarom? Rond bloedplaatjes zijn er nog heel wat onopgeloste vragen: Waarom kunnen ze niet worden gekoeld of ingevroren? Waarom werken ze, in tegenstelling tot bloedplasma en rode bloedcellen, na 5 dagen bewaring niet meer naar behoren? Welke biochemische processen liggen aan de basis van deze snelle ‘veroudering’? Welke nieuwe technieken kunnen we inpassen in de bewaring van bloedplaatjes?

Daarom focust ons team van wetenschappers vooral op bloedplaatjes, de werking ervan en hun rol bij de behandeling van bloedingen.

Third Pillar Research Center

Mintzberg (2015) definieerde de 'derde pijler' als "elke vereniging van mensen die noch publiek noch privaat is - noch eigendom van de staat noch van privé-investeerders. Sommige zijn eigendom van hun leden; andere zijn eigendom van niemand." Met andere woorden, de derde pijler omvat een groot deel van de samenleving, inclusief leden van non-profits en niet-gouvernementele organisaties, vrijwilligers en vrijwillige leiders in onze gemeenschappen, en activisten. Bestaande discussies gaan over een dominantere rol van de overheid (publieke sector) en een dominantere rol van markten (private sector), terwijl de derde pijler een onbesproken onderwerp blijft. 

Onderzoek naar de derde pijler

Het Third Pillar Research Center (TPRC) van Rode Kruis-Vlaanderen draagt bij tot de ontwikkeling van empirisch onderzoek naar de derde pijler, waarbij de nadruk ligt op kwantitatieve methodologieën. De focus ligt op de vijfde onderzoekspijler: 'belang van vrijwilligerswerk en social profit organisaties'. Het TPRC gebruikt met name openbaar beschikbare datasets (bv. EURO Stat en World Bank Data Catalog) die de theorie empirisch testen dat een grotere derde pijler samenhangt met betere maatschappelijke resultaten. Het Centrum heeft expertise in fundamenteel onderzoek, waaronder literatuuronderzoek, gegevensextractie, synthese en analyse, en publiceert artikelen in internationale, 'peer-reviewed' tijdschriften.

Naast onderzoek dat geïnitieerd wordt door onze onderzoekscentra, zijn er ook een aantal diensten die zich bezig houden met onderzoek. De meest prominente is onze Dienst voor het Bloed waar we voornamelijk focussen op de pijler 'bloed-, plasma- en bloedplaatjesdonoren'.