Eerste hulp bij flauwte

Een (appel)flauwte is een kort en plots bewustzijnsverlies dat optreedt als gevolg van een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen. Daardoor lijden de hersenen aan een tijdelijk zuurstoftekort.

Flauwte kan een reactie zijn op pijn, koorts, vermoeidheid, uitputting of een emotie. Het komt ook voor bij mensen die lang rechtstaan, zeker in een drukke of warme omgeving. Flauwte is een aandoening die relatief vaak voorkomt en die doorgaans onschuldig is.

Wat stel je vast?

Een blank slachtoffer wordt bleek. Slachtoffers met een donkere huidskleur krijgen een grauwe, grijze kleur.
Hij voelt zich duizelig en ziet zwarte vlekken of sterretjes voor de ogen.
Het slachtoffer neemt afwijkingen aan het gehoor waar (oorsuizingen, alles klinkt verder weg).
Hij voelt zich zwak en soms ook misselijk.
Hij kan aangeven het warm te hebben en begint te zweten. Zijn huid voelt koud en klam aan.
Het slachtoffer moet soms geeuwen.
Soms voelt het slachtoffer tintelingen in de vingers.
Hij heeft een verminderd bewustzijn, verliest uiteindelijk het bewustzijn en valt neer.

Dit doe je!

1

STAP 1: Zorg voor veiligheid

Als je de flauwte ziet aankomen, ondersteun het slachtoffer en begeleid hem naar een liggende houding. Vermijd dat het slachtoffer zich verwondt als hij valt.

2

STAP 2: Beoordeel de toestand van het slachtoffer

Ga na wat er mis is.
Controleer het bewustzijn van het slachtoffer. Open de luchtweg en controleer de ademhaling indien nodig.

3

STAP 3: Raadpleeg gespecialiseerde hulp

Raadpleeg gespecialiseerde hulp als:

- de flauwte optreedt zonder merkbare oorzaak zoals emotie of hevige pijn;

- de flauwte herhaaldelijk optreedt;

- er vermoedens zijn van hartproblemen (zie Hartaanval) of hersenaandoening (zie Beroerte of Epilepsie);

- de flauwte optreedt als gevolg van een impact op het hoofd (bijvoorbeeld een valpartij of een slag of stoot tegen het hoofd).

Alarmeer de Noodcentrale 112 als:

- het slachtoffer na twee minuten nog niet wekbaar is; de flauwte plots optreedt

- zonder voorafgaande tekenen of symptomen (zie Wat stel je vast?); je twijfelt.

4

STAP 4: Verleen verdere eerste hulp

Laat het slachtoffer plat op de grond neerliggen, eventueel met de benen omhoog.
Zorg voor frisse lucht en laat omstanders afstand houden. Maak kleding los die de ademhaling kan hinderen.
Leg koude kompressen of een vochtig washandje op het voorhoofd van het slachtoffer.
Als het slachtoffer bijkomt, laat hem dan nog even liggen.

- Als hij zich goed voelt, laat hem geleidelijk aan rechtzitten. Geef hem eerst een halfzittende en daarna pas een zittende houding. Laat telkens enkele minuten tussen iedere houding.

- Als hij zich goed voelt, laat hem dan voorzichtig opstaan.

- Als hij zich terug flauw begint te voelen, leg hem dan opnieuw neer tot hij is hersteld.

Ga na of het slachtoffer bij het vallen letsels heeft opgelopen. Handel volgens je bevindingen.
Als het slachtoffer na een flauwte binnen de 2 minuten niet bijkomt, gaat het niet over een flauwte, maar is de situatie ernstiger. Handel dan zoals bij een bewusteloos slachtoffer.