Eerste hulp bij irritatie door de eikenprocessierups
In bepaalde regio’s vind je bij het begin van de zomer (mei, juni, juli) behaarde rupsen op eiken- en andere bomen. Deze rupsen kunnen irritatie veroorzaken door de aanwezigheid van kleine brandhaartjes op de rug. Deze haartjes kunnen door de rups afgeschoten worden als verdediging of meegevoerd worden door de wind (tot zelfs meer dan 100 meter ver). De haartjes dringen gemakkelijk in de huid, de ogen en de ademhalingswegen, waar ze irritatie of zelfs ernstige ontstekingen kunnen veroorzaken. Ook nadat de rupsen vlinders zijn geworden (in september) kunnen de brandhaartjes in de nesten achterblijven en nog jaren actief zijn.
De reacties op contact met brandhaartjes verschillen sterk van persoon tot persoon. Bij herhaaldelijk contact kan de reactie erger worden.
Wat stel je vast bij irritatie door de eikenprocessierups?
Bij contact met de huid (in de meerderheid van de gevallen)
- Binnen 8 uur: pijnlijke rode huiduitslag en hevige jeuk die tot 2 weken kan duren.
- Er kunnen ook letsels op andere plaatsen zijn door verspreiding van de haartjes via zweet of door te krabben.
Bij contact met de ogen
- Binnen 1 tot 4 uur: pijnlijke rode ogen
Bij het inademen van de brandhaartjes
- Vaak niezen
- Keelpijn en slikstoornissen
- Ademhalingsmoeilijkheden
Bij het inslikken van de brandhaartjes
- Veel speeksel in de mond
- Mondslijmvlies kan ontsteken
- Braken (soms)
- Buikpijn
In ernstige gevallen kan het slachtoffer koorts hebben, zweten, ademhalingsmoeilijkheden vertonen en zelfs het bewustzijn verliezen.
Dit doe je bij irritatie door de eikenprocessierups
Zorg voor bescherming tegen (verder contact met) haartjes.
Was je handen en trek wegwerphandschoenen aan. Draag kledij met lange mouwen om jezelf te beschermen tegen contact met de brandhaartjes.
Trek alle kledij uit waar mogelijk haartjes op zitten.
Trek alle kledij uit waar mogelijk haartjes op zitten. Was deze kledij zo lang en warm mogelijk en droog ze daarna in de droogkast.
Niet krabben of wrijven.
Tracht te vermijden dat het slachtoffer gaat krabben of wrijven over de huid.
Borstel en was de haren goed uit.
Borstel de haren van het slachtoffer goed uit. Laat hem een douche nemen en zorg dat de haren goed met zeep gewassen worden.
Verwijder vastzittende brandharen.
Strip eventueel de huid met kleefpleister of huishoudelijke plakband om vastzittende brandharen te verwijderen.
Drink water als er brandharen zijn ingeslikt.
Laat het slachtoffer een groot glas water drinken om de ingenomen hoeveelheid brandharen te verdunnen.
Ga naar een apotheek bij blijvende irritatie.
Bij lichte irritatie verdwijnt de last spontaan na enkele dagen tot weken. Bij hevige jeuk kan een jeukwerende zalf helpen. Vraag hiervoor raad aan een apotheker.
Verwittig de gemeente of gespecialiseerde firma.
Verwittig het gemeentebestuur of de brandweer voor het verwijderen van de rupsen indien de betrokken boom op een openbare plaats staat. Gaat het om een boom op privéterrein? Dan contacteer je best een gespecialiseerde firma.
Probeer nooit zelf de rupsen te bestrijden, bijvoorbeeld door er met een hogedrukreiniger op te spuiten. De haren en rupsen kunnen dan via de lucht verspreid worden.
Raadpleeg gespecialiseerde hulp.
- Een oogarts als de ogen geïrriteerd zijn.
- Het antigifcentrum als het slachtoffer haartjes heeft ingeslikt.
- De hulpdiensten als het slachtoffer algemene reacties vertoont.
Vermijd de omgeving van aangetaste bomen (te herkennen aan kaalgevreten takken en rupsennesten) gedurende de periode van mei tot september.
Kan je de omgeving niet vermijden? Bescherm jezelf dan door handschoenen, lange mouwen, een lange broek, een pet, een bril en eventueel een stofmasker te dragen. Zelfs dan kan bij het uittrekken van de kledij irritatie ontstaan. Wees daarom voorzichtig bij het uittrekken en was nadien al je kleren.
Als je in de onmiddellijke buurt woont van een aangetaste boom:
- droog dan tijdens de periode mei tot september geen was buiten;
- was groenten uit eigen tuin zorgvuldig;
- besproei enkele dagen voor het maaien de tuin met water, zodat de brandhaartjes in de grond kunnen dringen.