Ruimte

Heel wat objecten in de ruimte vervullen cruciale functies in het dagdagelijkse leven, zoals weerstations, gps en communicatiesatellieten. Deze zijn vaak “duaal-gebruik objecten”—objecten die zowel voor militaire als civiele doeleinden gebruikt worden. 

Mogelijke humanitaire gevolgen van gebruik van wapens in de ruimte

Het gebruik van wapens in de ruimte – zij het door kinetische of niet-kinetische middelen, zoals cyberoperaties – kunnen rechtstreeks of incidenteel burgerlijke of duaal-gebruik goederen, die als basis dienen voor essentiële burgerlijke diensten of veiligheid-kritische burgerlijke activiteiten, uitschakelen, verstoren, beschadigen of vernietigen. 

De toepasselijke regels van het internationaal recht

Militaire activiteiten in de ruimte worden gereguleerd door verschillende instrumenten van het internationaal recht.

Zo erkent het Ruimteverdrag van 1967 (Outer Space Treaty) het gemeenschappelijk belang van de mensheid bij het vreedzaam gebruik van de ruimte. Het verbiedt daarom het vestigen van militaire basissen, installaties of versterking op hemellichamen, alsook het plaatsen van nucleaire wapens of andere massavernietigingswapens op een baan om de aarde of hemellichamen.

Militaire operaties in de ruimte zijn ook onderhevig aan het IHR, waaronder het principe van onderscheid, het verbod op willekeurige aanvallen, het principe van proportionaliteit en het voorzorgsprincipe. Wat betreft “duaal-gebruik goederen”, moet de rechtstreekse en incidentele gevolgen van de aanval op het burgerlijke gedeelte van het goed of het gelijktijdige burgerlijk gebruik of functie van het goed in rekening worden genomen bij de proportionaliteitstoets en het voorzorgsprincipe. 

Standpunt Rode Kruis

Het Rode Kruis is bezorgd over de mogelijke hoge menselijke kost van militaire operaties in de ruimte. Staten worden dan ook aangemoedigd om deze significante humanitaire gevolgen van het gebruik van wapens in de ruimte te erkennen, evenals de toepassing van het IHR die de keuze van conflictpartijen in de middelen en methoden van oorlogsvoering beperkt, inclusief in de ruimte. Niet belet staten om bijkomende regels vast te leggen of bepaalde militaire activiteiten in de ruimte te verbieden of te beperken.

Relevante bepalingen

AP I, art. 48-54, 57; CIHL studie regels 1,11-12, 14-15, 22; Ruimteverdrag, art. III en IV