Programma lessenreeks Internationaal Humanitair Recht 2021
12 oktober – 16 november 2021
Programma
Les 1: Inleiding tot het internationaal humanitair recht
Dinsdag 12 oktober 2021 – 19-21u
- Nele Lauwers, Stafmedewerker internationaal humanitair recht bij Rode Kruis-Vlaanderen
In deze algemene uiteenzetting wordt een inleiding gegeven tot het internationaal humanitair recht (IHR). Na een beschrijving van de ontstaansgeschiedenis van het IHR wordt ingegaan op het toepassingsgebied, de betrokken actoren en de basisregels van deze rechtstak. Verder wordt er bekeken hoe mensenrechten en internationaal humanitair recht zich tot elkaar verhouden. Dit alles wordt geillustreerd aan de hand van voorbeelden uit recente de conflicten.
Les 2 – De middelen en methoden van oorlogsvoering
Dinsdag 19 oktober 2021 – 19-21u
- Kolonel Chris De Cock, Legal Advisor bij de Military Planning and Conduct Capability (MPCC)-Command Group van de European External Action Service
Het IHR bevat bepalingen omtrent de middelen en de methoden van oorlogvoering. In ieder gewapend conflict zijn er grenzen aan welke middelen en methoden dat mogen worden gehanteerd door de strijdende partijen. Het is ten alle tijden verboden om wapens, projectielen, stoffen of methoden toe te passen die onnodig leed veroorzaken. Tijdens deze les gaan we in op de geldende regels en principes in deze context door een analyse te maken van de evolutie die de belangrijkste documenten over dit onderwerp hebben doorgemaakt. Vervolgens zullen we nagaan hoe deze verdragsteksten in de praktijk worden omgezet tijdens de plannings- en uitvoeringsfase van hedendaagse militaire operaties. Dit alles aan de hand van praktische voorbeelden uit hedendaagse conflicten.
Les 3 - Bescherming van personen en goederen onder het internationaal humanitair recht
Dinsdag 26 oktober 2021 – 19-21u
- Dr. Nele Verlinden, Legal Advisor bij het Internationale Rode Kruiscomité
In deze les gaan we dieper in op de bescherming van personen en goederen in situaties van gewapend conflict. Wat zegt het internationaal humanitair recht over de bescherming van de burgerbevolking, personen op de vlucht, hulpverleners, en gevangenen? Hoe worden burgerlijke infrastructuur, kerncentrales en cultureel patrimonium beschermd? Een overzicht van de belangrijkste regels van het internationaal humanitair recht illustreren we aan de hand van enkele actuele situaties. Tot slot besteden we ook aandacht aan de rol die het Rode Kruis opneemt inzake bescherming.
Les 4 - De bestraffing van schendingen van het internationaal humanitair recht
Dinsdag 9 november 2021 – 19-21u
- Prof. Dr. Steven Dewulf, Universiteit Antwerpen en Koninklijke Militaire School
Wat met de naleving en bestraffing van schendingen van het IHR? Dit is een veel voorkomende vraag. In deze sessie gaan we hier verder op in door een korte analyse van de relevante verdragen zoals de Verdragen van Genève. Deze verplichten bijvoorbeeld de verdragsluitende partijen er toe om bij zware schendingen van het internationaal humanitair recht de daders op te sporen en te bestraffen. De verantwoordelijkheid en het toezien op deze naleving is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen nationale staten en diens hoven en rechtbanken en internationale organen en hoven. Op deze wisselwerking tussen deze internationale en nationale instanties wordt ook dieper ingegaan.
Les 5 – Actueel Thema: Het gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden (EWIPA)
Dinsdag 16 november – 19-21u30 (inclusief receptie)
- Majoor Dirk Naessens, Ministerie van Defensie en Militair Raadgever bij de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Verenigde Naties in Genève
- Roos Boer, Project Leader Humanitarian Disarmament bij Pax For Peace;
- Laura De Grève, Verantwoordelijke internationaal humanitair recht bij Rode Kruis-Vlaanderen
In een wereld waar mensen steeds meer in steden wonen, vinden gewapende conflicten en geweld ook steeds meer plaats in steden. Vaak wordt er gebruik gemaakt van wapensystemen die echter oorspronkelijk waren ontworpen voor open terreingevechten. Bij gebruik ervan in bevolkte gebieden, bestaat het risico dat explosieve wapens met een groot impactgebied niet-onderscheidende gevolgen hebben, met catastrofale gevolgen voor de burgerbevolking en voor hun overleving noodzakelijke goederen. Hoewel het gebruik van dergelijke wapens in dichtbevolkte gebieden niet in se verboden is onder het IHR, bestaan er wel bezorgdheden over de toepassing en de interpretatie van IHR-regels hieromtrent.
Wat zijn de humanitaire gevolgen van het gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden? Welke regels van het IHR spelen bij het gebruik van dergelijke wapens en volstaan deze om tegemoet te komen aan de hedendaagse uitdagingen? En welke rol kan België spelen in het diplomatiek proces inzake de aanname van een internationale politieke verklaring tegen het gebruik van EWIPA? Verschillende sprekers gaan in op deze vragen en uitdagingen.