Programma lessenreeks IHR 2018
Les 1
Donderdag 1 maart 2018 19 tot 21 uur
Prof. dr. Jan Wouters, gewoon hoogleraar internationaal recht en internationale instellingen aan de KU Leuven, directeur van het Leuven Centre for Global Governance Studies en van het Instituut voor Internationaal Recht
Inleiding tot het internationaal humanitair recht
In deze algemene uiteenzetting wordt een inleiding gegeven tot het internationaal humanitair recht (IHR). Na een beschrijving van de ontstaansgeschiedenis van het IHR wordt ingegaan op het toepassingsgebied, de betrokken actoren en de basisprincipes van deze rechtstak. Verder wordt er bekeken hoe mensenrechten en internationaal humanitair recht zich tot elkaar verhouden.
Les 2
Donderdag 8 maart 2018 19 tot 21 uur
Laura De Grève, stafmedewerker internationaal humanitair recht, Rode Kruis-Vlaanderen
Bescherming van personen en goederen onder het internationaal humanitair recht
In deze les gaan we dieper in op de bescherming van personen en goederen in situaties van gewapend conflict. Wat zegt het internationaal humanitair recht over de bescherming van de burgerbevolking, kwetsbare groepen zoals vluchtelingen, vrouwen en kinderen, hulpverleners, krijgsgevangenen, gewonden en zieken? Hoe worden burgerlijke infrastructuur, kerncentrales en cultureel patrimonium beschermd? Een overzicht van de belangrijkste regels van het internationaal humanitair recht illustreren we aan de hand van enkele actuele situaties. Tot slot besteden we ook aandacht aan de rol die het Rode Kruis opneemt inzake bescherming.
Les 3
Donderdag 15 maart 2018 19 tot 21 uur
Kapitein Marie Van Hoofstat, gedetacheerd juridisch adviseur bij de luchtmacht
De middelen en methoden van oorlogsvoering
Het recht der gewapende conflicten behelst niet alleen de bescherming van personen die niet (of niet meer) deelnemen aan de vijandelijkheden, maar bevat ook bepalingen omtrent de middelen en de methoden van oorlogvoering. In geen enkel gewapend conflict is het recht van de Partijen bij het conflict immers onbegrensd en is het derhalve verboden om wapens, projectielen, stoffen evenals methoden van oorlogvoering te hanteren die naar hun aard overbodig letsel of onnodig leed ver-oorzaken. In de eerste plaats zullen we nagaan hoe het gebruik van wapens en aanverwante oorlogsmiddelen in de loop der jaren gereglementeerd werd, vertrekkende van de Verklaring van Sint-Petersburg van 1868 tot de Conventie van Oslo van 2008. Vervolgens zullen we aan de hand van praktische voorbeelden uit hedendaagse conflicten nagaan hoe deze verdragsteksten in de praktijk worden omgezet tijdens de plannings- en uitvoeringsfase van hedendaagse militaire operaties.
Les 4
Donderdag 22 maart 2018 19 tot 21 uur
Steven Dewulf, professor internationaal strafrecht Universiteit Antwerpen, advocaat
De bestraffing van schendingen van het internationaal humanitair recht
De Verdragen van Genève verplichten de verdragsluitende partijen er toe om bij zware schendingen van het internationaal humanitair recht de daders op te sporen en te bestraffen. Ook de Genocideconventie legt gelijkaardige verplichtingen op. Dit is op de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de rechtbanken van staten waar de misdrijven gepleegd zijn of wiens onderdanen de schendingen hebben gepleegd, doch niet alleen. In het voetspoor van de rechtbanken van Neurenberg en Tokio na de Tweede Wereldoorlog, hebben de Verenigde Naties na de conflicten in Joegoslavië en Rwanda internationale rechtbanken opgericht. Gemengde rechtbanken zagen het licht o.m. in Sierra Leone en Cambodja. In 1998 werd het Internationaal Strafhof opgericht, dat intussen al meer dan tien jaar aan het werk is en zijn eerste successen kende, maar ook heel wat kinderziektes. Onder bepaalde voorwaarden kunnen internationale misdaden bovendien ook vervolgd worden in andere landen dan deze waar ze gepleegd zijn of waarvan de daders onderdaan zijn.
Les 5
Donderdag 29 maart 2018 19 tot 21 uur
Marijke Peys, stafmedewerker internationaal humanitair recht, Rode Kruis-Vlaanderen
Praktische oefening
Door middel van enkele praktische oefeningen worden de concepten zoals aangehaald in de eerste vier lessen herhaald. We bekijken welk denkproces je moet doorlopen om te bepalen of aanval X, Y, Z legitiem is.