Programma lessenreeks IHR 2018

Les 1

Donderdag 1 maart 2018 19 tot 21 uur

Prof. dr. Jan Wouters, gewoon hoogleraar internationaal recht en internationale instellingen aan de KU Leuven, directeur van het Leuven Centre for Global Governance Studies en van het Instituut voor Internationaal Recht

Inleiding tot het internationaal humanitair recht

In deze algemene uiteenzetting wordt een inleiding gegeven tot het internationaal humanitair recht (IHR). Na een beschrij­ving van de ontstaansgeschiedenis van het IHR wordt inge­gaan op het toepassingsgebied, de betrokken actoren en de basisprincipes van deze rechtstak. Verder wordt er bekeken hoe mensenrechten en internationaal humanitair recht zich tot elkaar verhouden.

Les 2

Donderdag 8 maart 2018 19 tot 21 uur

Laura De Grève, stafmedewerker internationaal humanitair recht, Rode Kruis-Vlaanderen

Bescherming van personen en goederen onder het internationaal humanitair recht

In deze les gaan we dieper in op de bescherming van perso­nen en goederen in situaties van gewapend conflict. Wat zegt het internationaal humanitair recht over de bescherming van de burgerbevolking, kwetsbare groepen zoals vluchtelingen, vrouwen en kinderen, hulpverleners, krijgsgevangenen, ge­wonden en zieken? Hoe worden burgerlijke infrastructuur, kerncentrales en cultureel patrimonium beschermd? Een overzicht van de belangrijkste regels van het internationaal humanitair recht illustreren we aan de hand van enkele actu­ele situaties. Tot slot besteden we ook aandacht aan de rol die het Rode Kruis opneemt inzake bescherming.

Les 3

Donderdag 15 maart 2018 19 tot 21 uur

Kapitein Marie Van Hoofstat, gedetacheerd juridisch adviseur bij de luchtmacht 

De middelen en methoden van oorlogsvoering

Het recht der gewapende conflicten behelst niet alleen de bescherming van personen die niet (of niet meer) deelnemen aan de vijandelijkheden, maar bevat ook bepalingen omtrent de middelen en de methoden van oorlogvoering. In geen enkel gewapend conflict is het recht van de Partijen bij het conflict immers onbegrensd en is het derhalve verboden om wapens, projectielen, stoffen evenals methoden van oorlog­voering te hanteren die naar hun aard overbodig letsel of on­nodig leed ver-oorzaken. In de eerste plaats zullen we nagaan hoe het gebruik van wapens en aanverwante oorlogsmidde­len in de loop der jaren gereglementeerd werd, vertrekkende van de Verklaring van Sint-Petersburg van 1868 tot de Con­ventie van Oslo van 2008. Vervolgens zullen we aan de hand van praktische voorbeelden uit hedendaagse conflicten na­gaan hoe deze verdragsteksten in de praktijk worden omge­zet tijdens de plannings- en uitvoeringsfase van hedendaagse militaire operaties.

Les 4

Donderdag 22 maart 2018 19 tot 21 uur

Steven Dewulf, professor internationaal strafrecht Universiteit Antwerpen, advocaat

De bestraffing van schendingen van het internationaal humanitair recht

De Verdragen van Genève verplichten de verdragsluitende partijen er toe om bij zware schendingen van het internati­onaal humanitair recht de daders op te sporen en te bestraf­fen. Ook de Genocideconventie legt gelijkaardige verplich­tingen op. Dit is op de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de rechtbanken van staten waar de misdrijven gepleegd zijn of wiens onderdanen de schendingen hebben gepleegd, doch niet alleen. In het voetspoor van de rechtbanken van Neurenberg en Tokio na de Tweede Wereldoorlog, hebben de Verenigde Naties na de conflicten in Joegoslavië en Rwanda internationale rechtbanken opgericht. Gemengde rechtban­ken zagen het licht o.m. in Sierra Leone en Cambodja. In 1998 werd het Internationaal Strafhof opgericht, dat intussen al meer dan tien jaar aan het werk is en zijn eerste successen kende, maar ook heel wat kinderziektes. Onder bepaalde voorwaarden kunnen internationale misdaden bovendien ook vervolgd worden in andere landen dan deze waar ze ge­pleegd zijn of waarvan de daders onderdaan zijn.

Les 5

Donderdag 29 maart 2018 19 tot 21 uur

Marijke Peys, stafmedewerker internationaal humanitair recht, Rode Kruis-Vlaanderen

Praktische oefening

Door middel van enkele praktische oefeningen worden de concepten zoals aangehaald in de eerste vier lessen herhaald. We bekijken welk denkproces je moet doorlopen om te bepa­len of aanval X, Y, Z legitiem is.