MENU

Rode Kruis-Vlaanderen verwelkomt de politieke verklaring over het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden

Zware explosieve wapens kunnen bij gebruik in dichtbevolkte gebieden willekeurige gevolgen met zich meebrengen, en zijn daardoor vaak de oorzaak van leed aan burgers, schade aan infrastructuur en de verstoring van essentiële diensten. Deze verwoestende burgerschade is een van de grootste humanitaire problemen in huidige gewapende conflicten.

De Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging blijft aanhouden dat er dringend actie nodig is om burgers beter te beschermen en naleving van het internationaal humanitair recht (IHR) te verzekeren bij gevechten in stedelijke en andere bevolkte gebieden. We pleiten dan ook voor een vermijdingsbeleid ten aanzien van het gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden.

Internationale politieke verklaring

Sinds 2019 leidde Ierland onderhandelingen voor de aanname van een internationale politieke verklaring, waarbij staten het engagement opnemen om de humanitaire gevolgen van het gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden te beperken. Na verschillende onderhandelingsrondes werd de finale tekst aangenomen op 17 juni 2022. Op vrijdag 18 november werd er door Ierland een ondertekeningsceremonie georganiseerd in Dublin. Meer dan 80 Staten, waaronder België, hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om hun steun aan de Politieke Verklaring kenbaar te maken.

Als deel van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging, verwelkomt Rode Kruis-Vlaanderen allereerst de nadruk in de politieke verklaring op de verwoestende directe en indirecte gevolgen op burgers en burgerobjecten van het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden. Ook de erkenning van het verband tussen de grootschalige gevolgen van explosieve wapens en het verhoogde risico op burgerschade is belangrijk, inclusief het aangenomen engagement om gegevens over dergelijke gevolgen te verzamelen, te delen en openbaar te maken.

Daarnaast bevestigt de tekst van de belangrijkste verplichtingen onder het IHR en hun relevantie voor het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden.

Wat betreft de operationele verbintenissen, meent de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging dat het gebruik van zware explosieve wapens in bevolkte gebieden vermeden moeten worden, tenzij er voldoende risico-beperkende maatregelen worden genomen om hun grootschalige effecten en het daaruit voortvloeiende risico op burgerschade te beperken. Helaas voorziet de tekst niet in een dergelijke expliciete bewoording, al bevestigt de  relevant paragraaf dat staten de manier waarop ze vijandelijkheden plannen en uitvoeren in bevolkte gebieden moeten veranderen om burgers en burgerobjecten te beschermen tegen schade,. De tekst stelt verder dat dit kan bewerkstelligd worden door de aanname van verschillende beleidsmaatregelen en praktijken, waaronder het afzien van of beperken van het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden.

Deze politieke verklaring is een belangrijke stap in de richting van een betere bescherming van burgers en versterkt respect voor het IHR. We roepen staten dan ook op om de verklaring onderschrijven en te implementeren.  

Blijvend engagement van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging

In juni dit jaar vond de tweejaarlijkse Council of Delegates plaats, waarbij alle componenten van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging bijeen komen om gezamenlijke strategieën en aanpak omtrent globale humanitaire kwesties te bepalen. Een van de resoluties die werd aangenomen is de Oorlog in Steden resolutie met bijhorend actieplan, waarbij men aandacht vraagt voor de verwoestende humanitaire impact van gewapende conflicten in stedelijke gebieden. De resolutie nodigt alle componenten van de Beweging uit om, in lijn met hun mandaat en op basis van capaciteit, bij te dragen aan 5 actiedomeinen:

  • Documenteren van de humanitaire impact van oorlog in steden om de  preventie-, paraatheids-, beschermings- en hulpactiviteiten van de Beweging te versterken en te versterken;
  • Versterken van de collectieve capaciteit van de Beweging om humanitaire bescherming en hulp te bieden in contexten van stedelijke oorlogsvoering door middel van een veelzijdige en meerjarige inspanning;
  • Bewustmaking door publieke communicatie van de verwoestende humanitaire gevolgen van stedelijke oorlogsvoering;
  • Beïnvloeden van staten en partijen bij conflicten door middel van humanitaire diplomatie om juridische en beleidskaders met betrekking tot het voeren van vijandelijkheden te versterken en om zoveel mogelijk invloed uit te oefenen op de manier waarop conflicten in stedelijke gebieden worden uitgevochten;
  • Waarborgen van de uitvoering van de aangegane verbintenissen, onder meer door het mobiliseren van middelen ter ondersteuning van nationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen die actief zijn in een context van stedelijke oorlogsvoering.

Het verder aanmoedigen van de implementatie van de Politieke Verklaring door de verschillende Staten, waaronder België, past in dit actieplan. Ook in België zullen we de dialoog met de overheid hierover verder zetten, om de internationale en nationale beleidskaders met betrekking tot het gebruik van oorlogsvoering in steden te versterken, inclusief met betrekking tot het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden. 

Lees ook hier verder: